Lezen

POSTER: HOE KIES IK EEN BOEK


Oké, meteen even eerlijk beginnen: dit is niet mijn idee. Op de school waar ik voorheen werkte, had ik een prachtige poster ophangen met daarop een stappenplan om een boek te kiezen. Je kunt ‘m hier bekijken. Echter, het was een drama om ‘m mooi en groot uit te printen en de verhuizing naar de nieuwe school heeft ‘ie niet overleefd.


Ik besloot dus dat er een nieuwe poster nodig was en die heb ik zelf gemaakt. Behalve de vijf- vinger- test voegde ik er nog wat eigen stappen aan toe en paste ik het geheel aan op de stijl van onze school.


Klik hier om de poster ‘hoe kies ik een boek’ te dowloaden.


FLITSLETTERS SPELLENBUNDEL


Flitsen is een goede manier om aan letterherkenning te werken. Dat moet dus regelmatig gebeuren in groep 3. Een veelgehoorde klacht: flitsen is saai.


Maar dat hoeft helemaal niet. Om te laten zien hoe leuk flitskaarten kunnen zijn, heb ik een spellenbundel gemaakt met wel achttien verschillende speelse flits activiteiten. De activiteiten zijn natuurlijk ook geschikt voor op school, maar zo geschreven dat ze ook allemaal juist thuis kunnen worden uitgevoerd. Hartstikke geschikt dus voor ouders die nog wat extra willen oefenen.


Klik hier om de flitsletters spellenbundel te downloaden.


Het boekje is gemaakt op A4 formaat, maar als je bij je printer A5 formaat aangeeft en ‘afdrukken als boekje’, klopt het precies en ziet het er ook echt als een boekje uit!


LEZEN... WAAROM NIET BUITEN?


Op onze school lezen we middels een stilleesbeleid. Heerlijk, want in plaats van te luisteren naar een lange instructie zijn alle leerlingen echt de hele leesles aan het lezen!


Er zijn natuurlijk wel wat afspraken aan dat stillezen verbonden, om er ook voor te zorgen dat er daadwerkelijk door iedereen gelezen wordt. Maar wanneer die afspraken en routines er in zitten, mag er best af en toe beloond worden door op een andere manier gelezen te worden.


Zo lazen we laatst in onze schooltuin. En tegen alle verwachtingen in (want ik had toch wel gedacht dat sommige kinderen een grote bewegingsdrang zouden voelen op het plein) verliep deze leesles perfect en hebben we zelfs nog langer doorgelezen dan gepland.


En ik? Ik las gewoon lekker mee in mijn eigen (kinder)boek.


MOPPEN VOOR BEGINNENDE LEZERS


Kinderen in groep 3 (met name de jongetjes) zijn dol op flauwe mopjes. Helaas zijn die vaak nog te moeilijk om te lezen en vergt onthouden ook de nodige moeite.


Met een beetje hulp van familie en vrienden vond ik mopjes en herschreef ik deze om voor een lager leesniveau. Het werden 22 vrolijke moppenkaartjes. Veel plezier ermee!


Klik hier om de moppen voor beginnende lezers te downloaden.


OPZOEKVAARDIGHEDEN JAAROVERZICHT


Wil je je leerlingen aan hun opzoekvaardigheden laten werken? Dan kan dat met deze quiz. Leuke bonus is dat je ook nog eens nieuwsfeitjes van 2017 herhaalt.


Print het eerste blad van de bijlage uit en knip alle twaalf de krantenkoppen individueel uit. Leg ze in willekeurige volgorde terug.


Ronde 1:

De eerste ronde van het spel bestaat eruit dat de kinderen puur gebaseerd op geheugen de nieuwsfeiten in volgorde leggen (eentje voor januari, eentje voor februari, eentje voor maart, enzovoort). Voor elk goed antwoord verdienen ze 10 punten en de goede antwoorden mogen blijven liggen.


Ronde 2:

Voor de resterende nieuwsfeiten mogen de leerlingen hun laptops/tablets gebruiken. Voor elk goed antwoord verdienen ze nu 5 punten. Degene met de meeste punten wint.


Klik hier om de opzoekvaardigheden quiz ‘actualiteit’ te downloaden.

Klik hier om de opzoekvaardigheden quiz ‘sport’ te downloaden.

Klik hier om de opzoekvaardigheden quiz ‘entertainment’ te downloaden.


HOE OVERLEEF IK… DE LEESLES?


De ‘Hoe overleef ik…’ boeken kennen we allemaal wel. Onlangs heb ik een hele stapel gekregen om in te zetten in mijn klas. Dat al mijn leerlingen konden lezen in boeken van dezelfde schrijver (en zelfs dezelfde reeks) was een kans die ik niet onbenut kon laten.


Ik introduceerde de boeken, liet iedereen een boek uitkiezen voor de stilleesles en liet het daar voorlopig bij. Pas toen iedereen een flink stuk gevorderd was in zijn boek (maar nog niemand het uit had), was het tijd voor een gezamenlijke activiteit, namelijk het vinden van overeenkomsten en verschillen tussen de boeken. Zelf heb ik dit in een kringgesprek gedaan. Dat is mogelijk, omdat het maar een klein groepje leerlingen was. Je zou ze ook eerst in tweetallen een venn diagram kunnen laten invullen en de overeenkomsten daaruit weer klassikaal kunnen bespreken.


Eén van de overeenkomsten die er hoe-dan-ook uit zal komen, zijn de lijstjes met survivaltips die in alle boeken voorkomen. Wat is er nu zo kenmerkend aan die lijstjes? De kinderen bedachten: ze zijn genummerd, het zijn korte opmerkingen, het taalgebruik is grappig…


Maar dat kunnen wij ook!


Aan de kinderen dus de taak een lijstje met survivaltips te maken over de leesles: Hoe overleef ik… de leesles? Benieuwd waar mijn kinderen op uitkwamen? Nou, dit dus.



Leesles survivaltips van groep 7-8


1. Lees stil en rustig. Als jij niet kakelt, kakelt de rest

ook niet.


2. Ga goed zitten. Zit niet voorovergebogen, want voor

je het weet, loop je er als een krom oud vrouwtje bij.


3. Onthoud welke schrijver(s) je leuk vindt.


4. Houd je niet van lezen, maar wel van films? Stel je

dan alles wat je leest voor. Dan is het net een film in

je hoofd.


5. Leef je in het verhaal in. Lach, huil, word boos!


6. Pak niet zomaar een boek. Kies voor een super-

duper-wuper-fuper-buper-kuper boek!


7. Zoek een fijne leesles.


8. Kijk in je boek en niet om je heen als een

kip-zonder-kop.


9. Zorg dat je een reserve boek op de hoek van je

tafel hebt. Dan ga je je niet vervelen als je boek uit

is en word je niet hyper.


10. Neem de tijd, lees rustig (maar zorg wel dat je

wakker blijft).



Klik hier voor alle 'Hoe overleef ik' boeken van Francine Oomen op Bol.com.


BOEKENLEGGER KLEURPLATEN


Op zoek naar leuke boekenleggers voor je leerlingen, maar geen tijd om er een uitgebreide knutselopdracht van te maken? Gebruik dan deze boekenlegger kleurplaten. Uitprinten, inkleuren, klaar!


Laat je leerlingen de boekenlegger helemaal naar eigen smaak maken door hun lievelingskleuren te kiezen. Om er lang plezier van het hebben, lamineer je de boekenlegger daarna, of plak je hem op stevig knutselkarton.


Klik hier om de boekenleggers kleurplaten te downloaden.



LEESSTOKJES


In mijn groep 7/8 moest ik de leesstokjes introduceren als hulpmiddel om bij te wijzen tijdens het lezen. Mijn leerlingen (zeker die van groep 8) waren nou niet bepaald enthousiast dat ze leesstokjes moesten gebruiken. Ze vonden het een beetje kinderachtig. Daar heb ik de volgende oplossing voor bedacht.


Als stokje heb ik een ijsstokje gebruikt. Je zou de stokjes van gebruikte ijsjes kunnen recyclen, maar je kunt deze stokjes ook gewoon kopen. Ieder kind heeft een stokje van me gekregen met de opdracht deze met viltstift helemaal persoonlijk te maken. Nu de kinderen hun eigen versierde stokje mogen gebruiken, vinden ze het gebruik er van al een stuk minder erg.


Extra leuk met deze bewegende oogjes erop!


Klik hier om houten ijsstokjes te kopen via bol.com


LETTERBINGO VOOR GROEP 3


Juf Paulien werkt in groep 3 op een bijzondere manier bij het aanleren van de letters. Ze geeft de verschillende soorten letters namelijk verschillende kleuren (vergelijkbaar met taal-in-blokjes).


Alle korte klinkers (zoals: a, o, e) zijn groen.

Alle lange klinkers (zoals: aa, uu, oo) zijn rood.

Alle tweetekenklinkers (zoals: ie, eu, ui) zijn geel.

De medeklinkers en clusters van medeklinkers blijven bewoon wit.


Zo ook bij de letter bingo die ze met haar leerlingen speelt. Ze heeft dertig verschillende bingo kaarten gemaakt en wil deze ook nog eens met ons delen!


Klik hier om de bingo kaarten te downloaden.



MOZAÏEK LEZEN


Juf Lineke was in het begin van het schooljaar heel enthousiast met slingerlezen begonnen. Na ieder uitgelezen boek, schreven de leerlingen er een kort stukje over op een driehoekje. Binnen de kortste keren was de klas feestelijk versierd. Maar dat kon zo niet langer verder, bedacht juf Lineke zich en kwam met een nieuw idee: mozaïek lezen.


Mozaïek lezen gaat eigenlijk op precies dezelfde manier met als enige verschil dat het eindproduct geen slinger, maar een mozaïek is. Je gebruikt er vouwblaadjes voor in verschillende kleuren. Zo wordt je klas prachtig versierd door jouw lezende kinderen.


Dankjewel, juf Lineke, voor dit leuke idee.


VERWERKINGSOPDRACHTEN VOOR LEESBOEKEN


In de groep 7 van juf Wendy wordt gewerkt aan een leesdossier. In plaats van kinderen altijd hetzelfde leesboekenformulier te laten invullen, heeft zij 21 verschillende creatieve en originele verwerkingsopdrachten bedacht.


Wanneer kinderen bij juf Wendy in de klas een boek uitgelezen hebben, dan maken ze afwisselend een gebeurtenissenketting of een van deze andere verwerkingsopdrachten. Je kunt de opdrachten op de lijst laten staan, maar je zou er ook kaartjes van kunnen knippen. Dat vinden de kinderen uit groep 7 het leukste. Ze mogen dan namelijk maar één keer een nieuw kaartje pakken als ze de getrokken opdracht niet leuk vinden en het is natuurlijk altijd spannend wat je trekt.


Klik hier om de verwerkingsopdrachten te downloaden.


Dankjewel, juf Wendy, voor deze geweldige ideeën!



BOEKORIËNTATIE


Op een van de scholen waar ik werk, geven de leerkrachten twee tot drie keer per week een mini-les boekoriëntatie of -promotie. Soms wordt er gewoon voorgelezen, of mogen kinderen over boeken vertellen. Zelf vind ik het leuk om minimaal een keer per week een onderdeel van een boek centraal te stellen. Door kinderen bewust te maken van hoe een boek er uit ziet, wordt het gemakkelijker voor hen om zelf een boek te kiezen dat hen aanspreekt. Hieronder vind je ideeën om met de kinderen te praten over de schrijver, de tekenaar, de kaft, de titel en de film.



Schrijver:

Kies drie boeken van dezelfde schrijver. Laat leerlingen zelf ontdekken wat de boeken met elkaar gemeen hebben. Lees uit alle drie de boeken een stukje voor en laat kinderen overeenkomsten en verschillen benoemen.


Tekenaar:

Leerlingen bekijken twee boeken van dezelfde illustrator. Ze overleggen in groepjes om te ontdekken wat kenmerkend is aan deze illustrator.


Kaft:

Laat de leerlingen de kaft van drie verschillende boeken bekijken. Laat hen benoemen wat ze al weten over het boek, alleen door naar de kaft te kijken. Van te voren heb je van een van de boeken een aantal bladzijdes gekopieerd. Lees voor vanaf deze kopieën. Kunnen de kinderen zelf aangeven uit welk boek er wordt voorgelezen? Laat ze ook argumenten geven voor hun keuze.


Titel:

Plak voorafgaand aan deze activiteit de titel van het boek af. Gebruik hierbij geen gewoon plakband, want dit kan het boek beschadigen. Lees dan het hele boek voor aan de kinderen. Laat ze daarna zelfstandig of in groepjes op een kopie van de (afgeplakte) kaft zelf een titel voor het boek bedenken.


Verhaal:

Lees eerst interactief een hoofdstuk van het boek aan de kinderen voor. Laat hen daarna de verfilming van dit stuk zien. Leerlingen kunnen dan verschillen en overeenkomsten benoemen. Ga niet alleen op inhoudelijke verschillen en overeenkomsten in, maar leg de nadruk op het verschil in beleving.



KILOMETERS LEZEN


Bij juf Nicole in de klas worden er meters gelezen, maar dan letterlijk. Een simpel, maar o zo leuk idee om juist die kinderen uit de bovenbouw ook eens aan het lezen te krijgen. Dankjewel, juf Nicole, voor deze tip!


Voor elk kind heeft juf Nicole een meetlint van de IKEA opgehangen. Voor elke bladzijde die haar leerlingen lezen, mogen ze één centimeter daarvan kleuren. Hebben ze een meter vol, dan mogen ze er een nieuw lint bijhangen. Wie leest er het eerst een kilometer?



BLIND DATE MET EEN BOEK


Op Pinterest kwam ik een super leuk idee tegen, om het zelfstandig lezen te bevorderen, namelijk: op blind date  met een boek. Ik heb al een paar boeken ingepakt en kan niet wachten om het met de kinderen uit te proberen! Hieronder lees je hoe je het aanpakt.


Kaft een paar leesboeken met neutraal papier. Schrijf er een paar vage aanwijzingen over het boek op. Bijvoorbeeld: "Een meisje speelt de hoofdrol." of "Het verhaal speelt in Engeland." of "Ik ben heel mysterieus." Laat dan kinderen uit je klas (zonder te bladeren) kiezen met welk boek ze op blind date willen gaan. Na de leesles (een kwartier tot een half uur), kiezen ze of ze nog eens met dit boek op date willen of niet.



LEESLOGBOEK


Dit schooljaar wil ik de kinderen uit mijn klas geen uitgebreide leesboekenformulieren in laten vullen, omdat ze ook al twee boekbesprekingen moeten houden. Toch wil ik niet dat het vrij lezen in de klas iets vrijblijvends wordt. Daar heb ik het volgende op bedacht: Het leeslogboek.


Op de boekenkast in de klas ligt een klapper, het leeslogboek. In deze klapper zit per leerling een blaadje met daarop een schema waarin ze voor ieder uitgelezen boek het volgende moeten invullen: de datum, de titel en de schrijven. Ook moeten ze per uitgelezen boek aan de hand van het kleuren van een smiley laten weten of ze het wel of niet een leuk boek vonden.


Klik hier om het leeslogboek te downloaden.



GOUDEN BOEKENKAST


In kern 11 van Veilig Leren Lezen wordt in het ankerverhaal vertelt over een koning en zijn lievelingsboek. Voor het lievelingsboek wordt er een gouden boekenkast gemaakt. Hoe tof is het, dat er in mijn klas nu ook een echte gouden boekenkast staat?


De boekenkast zelf is vrij simpel te maken, al moet ik eerlijk toegeven dat ik er wel hulp bij heb gehad. Je zou ook een oud boekenrekje er voor kunnen gebruiken. Even goed schuren en dan met een spuitbus met gouden verf eroverheen. Succes gegarandeerd, want boeken uit een gouden boekenkast, die willen alle kinderen lezen.



RALFI SPELLETJES


Op veel scholen wordt de RALFI methodiek gebruikt om kinderen die moeite hebben met technisch lezen, verder te helpen. Hoewel deze aanpak vaak erg effectief blijkt, is mijn ervaring dat kinderen het soms als saai bestempelen. Om een positievere draai aan het RALFI lezen te geven, sluit ik altijd (mits er goed is meegedaan) af met een spelletje. Lees hier welke spelletjes ik dan gebruik.


30 seconden:

Ieder kind leest een halve minuut hardop de tekst voor. Wie het verst komt zonder fouten is de winnaar.


Letter voor letter:

Om beurten lezen de kinderen een letter uit de tekst. Wie zich vergist is af. Wie dit het langst volhoudt is de winnaar.


Woorden zoeken:

De leerkracht noemt een woord dat ergens in de tekst te vinden heeft. De leerling die als eerste de locatie van het woord gevonden heeft, steekt zijn of haar hand op. Wie de meeste woorden vindt, wint.


Achterstevoren:

We lezen de tekst woord voor woord, maar beginnen achteraan en werken ons zo terug naar het begin. Maak je een fout, dan ben je af. Wie tot het laatst overblijft, is de winnaar.


Toneellezen:

De kinderen rollen met een dobbelsteen. Het nummer wat uitkomt, bepaalt hoe zij de tekst lezen. Ze mogen zelf een zin of stukje uitkiezen of de juf bepaalt.


Klik hier om de dobbelkaart te downloaden.


Dankjewel Terry van de Beek voor het toesturen van het geweldige idee 'toneellezen'.


Woord voor woord:

Iedereen in het groepje leest om beurten een woord. Het doel is dan om te proberen toch samen de tekst voor te lezen met een goede intonatie. De kinderen blijven gegarandeerd 'wakker' want ze zijn steeds heel snel weer aan de beurt!


Dankjewel juf Hannah voor deze slimme tip!


Gebruik jij ook nog een leuk spelletje in je klas, stuur me dan een berichtje door op het envelopje te klikken boven in het beeldscherm.




ALLEMAAL AL UIT


Deze boekenlegger is niet alleen mooi, maar ook super handig. Door alle titels op te laten schrijven van boeken die uitgelezen zijn, houd je namelijk een handig overzicht bij, voor de leerling zelf, maar ook voor jou als leerkracht.


Het is altijd handig om kinderen aan het begin van het schooljaar van een boekenlegger te voorzien. Je kunt ze er natuurlijk zelf eentje laten maken, maar dit is ook een leuk idee.


Knip een strook van stevig, gekleurd papier. Knip ook het strookje op het printblad (hieronder te downloaden). Plak dit dan op het gekleurde papier en laat de kinderen de letters inkleuren. En nu, lezen maar!


Klik hier om de boekenlegger te downloaden.



HULPKAART TUTORLEZEN


Voor een leerling uit mijn groep 3 die nog veel moeite heeft met het aanvankelijk lezen, zijn we gestart met het tutorlezen. Voor de tutor heb ik een hulpkaart gemaakt.


De tutor wordt een leerling uit groep 7 of 8 die AVI-P niveau heeft behaald en het leuk vindt om een jonge lezer te helpen. Na een aantal weken wisselen we uiteraard, zodat meerdere bovenbouwers deze kans krijgen.


Om de tutor een beetje op weg te helpen, heb ik een hulpkaart gemaakt. Voorafgaand aan de tutorperiode krijgt hij of zij deze kaart om zich voor te bereiden. Er staan praktische tips in te gebruiken voor, tijdens en na het lezen.


Klik hier om de hulpkaart voor het tutorlezen te downloaden.




LEESBOEKENFORMULIER


Je wilt dat de kinderen in je klas zelfstandig boeken lezen, maar houdt er ook graag controle op dat ze serieus lezen en iets van de boeken opsteken. Daarom is het handig om een leesboekenformulier te gebruiken, dan blijft het niet zo vrijblijvend voor de kinderen.


Vorig jaar heb ik dit leesboekenformulier gebruikt in groep 4 en 5. Eens in de zoveel tijd controleerde ik de formulieren om te kijken in hoeverre de kinderen het verhaal begrepen hadden.


Voor groep 3 gebruikte ik het andere formulier: mijn lievelingsboek. Hierin kunnen de kinderen op een gemakkelijke manier informatie over hun lievelingsboek weergeven.


Klik hier om het leesboekenformulier te downloaden.

Klik hier om het formulier 'mijn lievelingsboek' te downloaden.

 Sint 2020 Sint 2020